“ช้าง” สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมขนาดใหญ่อันคุ้นเคยของคนละแวกเอเชียและแอฟริกากลายเป็นเนื้อหาอันยิ่งใหญ่บนเวทีออสการ์ ภาพยนตร์สารคดีสั้นเรื่อง The Elephant Whisperers ฝีมือการกำกับครั้งแรกของ Kartiki Gonsalves กลายเป็นผลงานเรื่องเยี่ยมที่สามารถทะยานคว้ารางวัลออสการ์สาขาภาพยนตร์สารคดีสั้นยอดเยี่ยมประจำปี 2023 ได้สำเร็จ ความจริงที่สื่อสารออกมาพร้อมทุกองค์ประกอบกลายเป็นเรื่องน่าสนใจ นอกจากนี้ยังเปิดโลกของฝั่งเอเชียให้โลกตะวันตกได้เห็นแบบเนื้อแท้ ไม่ใช่ผลผลิตทางวัฒนธรรมที่ได้รับการปรุงแต่งแบบภาพยนตร์ทั่วไป

Kartiki Gonsalves และ Guneet Monga ขึ้นรับรางวัลออสการ์สาขาภาพยนตร์สารคดีสั้นยอดเยี่ยม / ภาพ: Sopitas

     เรื่องราวน่าสนใจของภาพยนตร์เรื่องนี้คือความสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์กับช้างตัวน้อยที่เผชิญชะตากรรมอันโหดร้ายมาในอดีต เขาต้องคอยเลี้ยงดูและบ่มเพาะให้สัตว์พันธุ์ใหญ่ตัวน้อยเติบโตขึ้นอย่างดีที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้ นอกจากเรื่องราวซาบซึ้กินใจ ภาพยนตร์เรื่องนี้ยังนำเสนอธรรมชาติและวิถีชีวิตเชื่อมโยงกับวัฒนธรรมท้องถิ่นได้อย่างสวยงาม ผู้กำกับใช้เวลา 5 ปีในการติดตามชีวิตครอบครัวชาวถิ่นทางตอนใต้ของประเทศอินเดีย นับว่าเป็นการทุ่มเทเวลาให้กับการสร้างผลงานคุณภาพเยี่ยมที่คุ้มค่าเมื่อชนะรางวัลออสการ์ในครั้งนี้

     สิ่งที่สะท้อนให้เห็นถึงความสวยงามผ่านผลผลิตทางวัฒนธรรมคือการมุ่งหน้ากระจายวัฒนธรรมเล็กๆ จากพื้นที่หนึ่งสู่พื้นที่หนึ่งในสเกลระดับโลก ประเทศไทยเองก็มีเรื่องราวชีวิตของช้างหรือสรรพสัตว์ หรือแม้แต่ธรรมชาติอันสวยงาม อีกทั้งยังเต็มไปด้วยวัฒนธรรมท้องถิ่นเฉพาะที่น่าสนใจ แต่ปัญหาสำคัญคือไม่ได้รับความใส่ใจหรือถ่ายทอดออกมาอย่างมีคุณภาพจนก้าวสู่เวทีระดับโลก ส่วนใหญ่มักเป็นสารคดีเชิงดราม่ามีความลำบากและเศร้าใจเสียอย่างนั้น ยังไม่ค่อยมีผลงานที่หยิบเอาด้านวัฒนธรรมอันงดงามไปเผยแพร่อย่างเป็นรูปธรรมและมีแพตเทิร์นการนำเสนอที่รอยเรียงเรื่องราวอย่างสมบูรณ์นัก ดังนั้นการที่ The Elephant Whisperers สามารถคว้ารางวัลออสการ์ไปครองได้สำเร็จก็เป็นตัวอย่างให้เห็นอย่างชัดเจนแล้วว่าแท้จริงแล้วแง่มุมชีวิตบางอย่างที่เราคุ้นเคยหรือเป็นเรื่องธรรมดาอาจน่าสนใจหากนำเสนออย่างตรงจุด