หลายคนไม่สนใจกับอาการ “ปากแห้ง” เท่าไหร่นัก มองเป็นเรื่องเล็กน้อยที่เกิดจากดื่มน้ำน้อยหรือลืมทาลิบบาล์มบำรุง แต่ในความจริงแล้วเบื้องหลังของอาการปากแห้ง แตก หรือเป็นขุย อาจมีสาเหตุอื่นที่ซ่อนอยู่ ตั้งแต่ภูมิแพ้ ขาดวิตามิน ไปจนถึงโรคบางชนิด บทความนี้โว้กบิวตี้จะพาไปเจาะลึกอาการ ปากแห้งเกิดจากอะไร? พร้อมบอกวิธีรับมือที่ช่วยให้ริมฝีปากกลับมาชุ่มชื้นและสุขภาพดีอีกครั้ง
สังเกตอาการปากแห้ง
อาการปากแห้งจะสังเกตได้จากลักษณะภายนอกที่เปลี่ยนไป เช่น ริมฝีปากเริ่มรู้สึกตึง แห้ง หรือไม่เรียบเนียนเหมือนปกติ เมื่อส่องกระจกอาจเห็นผิวริมฝีปากลอกเป็นขุย แตกเป็นร่องเล็กๆ หรือมีรอยแผลบริเวณมุมปากจนทำให้เจ็บแสบได้ง่าย บางครั้งริมฝีปากอาจซีดหรือหมองคล้ำ และไวต่อการระคายเคืองมากขึ้น
ปากแห้งเกิดจากอะไร?
อาการปากแห้งเกิดได้จากหลายสาเหตุ ทั้งจากปัจจัยภายนอกและปัจจัยภายในร่างกาย ดังนี้
- - สภาพอากาศ : อากาศแห้งหรือเย็นจัด การอยู่ในห้องแอร์นานๆ หรือโดนแดดแรง ทำให้ริมฝีปากเสียน้ำจนนำไปสู่อาการปากแห้ง
- - พฤติกรรมบางอย่าง : การดื่มน้ำน้อย การเลียริมฝีปากบ่อยๆ การสูบบุหรี่ หรือดื่มคาเฟอีนและแอลกอฮอล์มากเกินไป
- - การขาดวิตามินและแร่ธาตุ : การขาดวิตามิน อย่าง วิตามินบี ธาตุเหล็ก วิตามินเอ และวิตามินซี ก็สามารถทำให้เกิดอาการปากแห้งตามมาได้
- - ภูมิแพ้ : ริมฝีปากแห้งอาจมาจากการแพ้ฝุ่น เกสร หรือแพ้สารในผลิตภัณฑ์ที่ใช้กับปาก เช่น ลิปสติก และยาสีฟัน
- - โรคบางอย่าง : ริมฝีปากแห้งอาจสัมพันธ์กับโรคเบาหวาน หรือภาวะแพ้ภูมิตัวเอง
- - ผลข้างเคียงจากยา : เช่น ยาลดน้ำมูก ยาขับปัสสาวะ หรือยาลดความดันบางชนิดทำให้ปากแห้งได้
วิธีแก้ปากแห้งตามสาเหตุ
เมื่อรู้แล้วว่าปากแห้งเกิดจากอะไร การแก้จึงไม่ได้ใช้วิธีเดียวกันทั้งหมด เพราะสาเหตุที่แตกต่างกัน ไม่ว่าจะเป็น อากาศ พฤติกรรม ภาวะภูมิแพ้ หรือแม้แต่การขาดวิตามิน นั่นทำให้ต้องเลือกให้แก้ให้ตรงจุด
- - ปากแห้งจากสภาพอากาศ : ทาลิปบาล์มหรือวาสลีนเพิ่มความชุ่มชื้น เลี่ยงการอยู่ในห้องแอร์นานๆ และพกขวดน้ำติดตัวเพื่อจิบบ่อยๆ
- - ปากแห้งจากพฤติกรรมประจำวัน : ลดการเลียริมฝีปาก ดื่มน้ำให้มากขึ้น โดยให้เอาน้ำหนักตัว คูณกับ 30 จะได้ปริมาณน้ำที่ควรดื่มต่อวัน
- - ปากแห้งจากสารเคมีหรือภูมิแพ้ : หลีกเลี่ยงการใช้ลิปสติก ยาสีฟัน หรือสกินแคร์ที่ทำให้เกิดการระคายเคือง แนะนำเลือกผลิตภัณฑ์สูตรอ่อนโยน และหากเป็นริมฝีปากแห้งจากภูมิแพ้ควรปรึกษาแพทย์ เพื่อรับยาที่แก้อาการแพ้ที่เป็นต้นตอ
- - ปากแห้งจากการขาดวิตามิน : วิตามินบี ธาตุเหล็ก วิตามินเอ และวิตามินซี ล้วนจำเป็นต่อความชุ่มชื้นของผิว ควรเสริมด้วยการทานอาหารที่อุดมไปด้วยสารเหล่านี้ เช่น ผักใบเขียว ธัญพืช เนื้อสัตว์ไม่ติดมัน ไข่ และผลไม้รสเปรี้ยว
- - ปากแห้งจากโรค : ถ้าอาการปากแห้งรุนแรงหรือเรื้อรัง ควรสังเกตอาการอื่นๆ ร่วม เช่น ปัสสาวะบ่อยอาจเสี่ยงเบาหวาน หรือถ้ามีผื่นผิวหนังควรพบแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัยและหาสาเหตุที่แท้จริง
- - ปากแห้งจากผลข้างเคียงของยา : ปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรเพื่อปรับขนาดยา หรือหาทางเลือกอื่น รวมถึงดื่มน้ำมากขึ้นและบำรุงริมฝีปากควบคู่กันไปด้วย
