วิถีชีวิตของผู้คนที่สองข้างทางเรียงรายไปด้วยสีเขียวขจีของต้นไม้ใบหญ้าบนภูเขาอาจไม่ได้เป็นภาพที่คุ้นเคยในสายตาของคนเมืองนัก โดยเฉพาะชีวิตของชาวไทยภูเขาเผ่าต่างๆ แต่นิทรรศการเฉลิมพระเกียรติ “จากขุนเขา...สู่ศิลปาชีพ: 70 ปี ฟ้าในเฟรม” จะพาผู้ชมไปสัมผัสวิถีชีวิตและความมหัศจรรย์ของผลงานศิลปกรรมสื่อผสมหัตถกรรมฝีมือผ้าชาวไทยภูเขา ซึ่งได้รับพระมหากรุณาธิคุณจากพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ในรัชกาลที่ 9 ณ เซ็นทรัลชิดลมและเซ็นทรัล เอ็มบาสซี

      ภายในงานมีทั้งส่วนนิทรรศการที่จัดแสดงศิลปกรรมและส่วนจำหน่ายสินค้าโดยชาวไทยภูเขา โดยศิลปกรรมที่นำมาแสดงในครั้งนี้แตกต่างจากที่เคยจัด เพราะนอกจากจะสะท้อนพระมหากรุณาธิคุณและพระอัจฉริยภาพผ่านงานหัตถกรรมของเผ่าต่างๆ แล้ว ยังมีผลิตภัณฑ์จากภูมิปัญญาชาวบ้านที่พัฒนาให้เข้ากับชาวเมืองอย่างทันสมัย “ทุกการสนับสนุนของชุมชนเมืองเท่ากับเป็นการชุบชีวิตให้ผืนป่า ถ้าเราสนับสนุนให้ชาวเขาร่วมมือกับโครงการของพระองค์ท่าน ก็จะทำให้เขามีอาชีพเสริม และสามารถสร้างงานหัตถกรรมที่ประณีตนี้ต่อได้ เมื่อเขามีรายได้เสริม สิ่งนี้ก็จะกลายเป็นกุศโลบายในการรักษาป่า” อาจารย์นันทพงศ์ สินสวัสดิ์ วิทยากรพิเศษประจำงานจิตรกรรมต้นแบบภาพปักสวนจิตรลดา ซึ่งเป็นวิทยากรรับเชิญในงานกล่าว 

      คอนเซปต์ของงานจะแบ่งออกเป็นโซนต่างๆ ให้เลือกชม เช่น โซน 7 ทศวรรษใต้ร่มพระบารมี นำเสนอศิลปกรรมร่วมสมัยพระบรมสาทิสลักษณ์คู่ “ราชาเหนือฟ้า ราชินีเหนือฝัน” ด้วยเทคนิคพิเศษในการประดิษฐ์สื่อผสมบนเส้นยืน อันได้แรงบันดาลใจจากเส้นยืนบนกี่ทอผ้า รวมถึงงานศิลปกรรมสื่อผสมหัตถกรรมผ้าไทยอันวิจิตรกว่า 40 ชิ้น โดยเฉพาะงานชิ้นพิเศษ “บันทึกของพ่อ” ซึ่งใช้เทคนิคสื่อผสมผ้าชาวไทยภูเขา บรรจงปักไหมลงบนผ้าไหมผืนงามรูปม้วนฟิล์ม สะท้อนการทรงงานหนักตลอด 70 ปีแห่งรัชสมัย บอกเล่าเรื่องราวความเปลี่ยนแปลงของชาวไทยภูเขาที่ดำเนินชีวิตตามแนวพระราชดำริ พร้อมโต๊ะทรงงาน เพื่อถ่ายทอดเรื่องราวการทรงงานในมุมที่หลายคนอาจไม่เคยรู้

      อีกหนึ่งผลงานที่อาจารย์นันทพงศ์แนะนำให้ชมคือ “กล้องทรงงานของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9 ซึ่งสร้างด้วยวัสดุผ้า ทั้งใยผ้าต่าง ๆ เส้นด้าย เส้นไหม ประกอบกันเป็นฟิล์มที่เลื่อนออกจากกล้องทรงงาน แต่ละช่องนำเสนอโครงการในพระราชดำริที่ทรงช่วยเหลือชาวเขาแต่ละเผ่า เราจัดสร้างขึ้นมาเป็นตุ๊กตาผลิตจากผ้าของชาวเขา แล้วเอามาสร้างเป็นสามมิติบนฟิล์ม เพื่อให้ผู้ชมได้ชมงานในมิติที่แปลกตาไป” รวมไปถึงงานศิลปะที่ถักทอเรื่องราวในหัวใจของศิลปินชาวเขาซ่อนไว้เบื้องหลัง เมื่อพวกเขาบรรจงร้อยเรียงเส้นไหมเป็นผ้าผืนงามบนหุ่นหวาย แสดงความตั้งใจของชาวเขาทั้งหกเผ่าในการซ้อนผ้าแล้วเย็บต่อกันเป็นลวดลายประณีตเต็มเปี่ยมไปด้วยความรู้สึกและเรื่องเล่าที่ครั้งหนึ่งเคยนำผ้าเหล่านี้ทูลเกล้าฯถวาย นอกจากนี้ยังมีผลิตภัณฑ์จากมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพฯ ทั้งผ้าฝ้าย ผ้าไหมจำหน่ายด้วย 

      นิทรรศการเฉลิมพระเกียรติ “จากขุนเขา...สู่ศิลปาชีพ : 70 ปี ฟ้าในเฟรม” เปิดให้ชมตั้งแต่วันที่ 3-16 สิงหาคม 2560 เวลา 10.00-22.00 น.   

เรื่อง: ฐาปนี ทรัพยสาร